EOPبهداشت محیط(برنامه عملیات)
بسمه تعالی
EOP بهداشت محیط
برنامه عملیات پاسخ بهداشت محیط در شرایط بحران برای جمعیت 10000 هزار نفر
معاونت امور بهداشتی
گروه بهداشت محیط و حرفه ای
برنامه عملیات پاسخ بهداشت محیط در شرایط بحران برای جمعیت 10000 هزار نفر
اهداف برنامه :
1-كنترل و نظارت بهداشتي بر آب آشاميدني
2-نظارت بر بهداشت مواد غذايي
3-ضد عفوني و گندزدايي سمپاشي
4-نظارت بر بهسازی محیط (توالت بهداشتی،دفع زباله ودفع فاضلاب) و سرپناه
5-آموزش
تعداد كاركنان مورد نياز بهداشت محيط در بلایا
تعداد كاركنان بهداشت محيط كه هنگام وضعيت اضطراري مورد نياز هستند به ماهيت جامعه، تعداد افراد آسيب ديده، وسعت حوزه آسيب ديده، نوع خدمات مورد نياز، ميزان ثمربخشي شبكه هاي حمل و نقل و ارتباطات، ميزان تعليمات و كفايت كاركنان موجود و غيره بستگي دارد.
كاركنان بهداشت محيط قبل از وضعيت اضطراري بايد جايگاه تشكيلاتي خود را بخوبي بشناسند و با وظايف خود آشنايي كامل داشته باشند. لذا ضروريست هر چند وقت يكبار به منظور آمادگي هر چه بيشتر در شرايط اضطراري دوره ها و تمرينات عملي بخصوصي را گذرانده و مورد بازآموزي قرار گيرند و متون آموزشي خاصي را كه براي بلا تهيه شده بخوبي فرا گرفته و در زمينه كنترل حيوانات موذي، دفع فضولات، خدمات كفن و دفن و ضد عفوني اجساد، بهداشت مواد غذايي در مراكز تغذيه جمعي، بهسازي بيمارستانهاي صحرايي و موضوعات مشابه تحت تعليمات ويژه قرار گيرند. دوره هاي آموزشي براي عمليات اضطراري بايد عملي و با حداقل آموزش نظري همراه باشند. نمايشها و تمرينها بايد به ترتيبي تنظيم گردند كه در آنها از تجهيزات و لوازم آماده شده براي وضع اضطراري استفاده شود.
تعداد کارکنان مورد نیاز بهداشت محیط در بلایا
با عنایت به اینکه برنامه پاسخ بهداشت محیط در بلایا برای 10000 هزار نفر نوشته میشود تعداد کارکنان ستادی مورد نیاز 1 نفر و اجرایی 4 نفر در نظر گرفته شده است .
کنترل و نظارت بهداشتی بر آب شرب
آب يكي از مهمترين عوامل اصلي است كه در بلايا بايد بيشتر مورد توجه قرار گيرد زيرا به علت كمبود امكانات و نامناسب بودن منابع تامين و توزيع به سرعت آلوده شده و در صورت عدم كنترل موجب انتشار بيماريهاي روده اي و همه گيري در بين آسيب ديدگان مي شود.لذا حصول اطمينان از وجود كلر باقيمانده در حد مجاز و فقدان آلودگي آب ، سلامت مصرف كننده را تضمين مي كند و لازم است نظارتها و اقدامات زير صورت گيرد:
• كنترل بر كلر باقيمانده آب
• توزيع كلر در منابع ثابت و سيار موقت
• نمونه برداري از آب و حصول اطمينان از سالم بودن آب آشاميدني
• تهيه كلر مادر
• توزيع كلر مادر
• نظارت بر بهداشت يخ
• نمونه برداري از فاضلاب
وسائل و ابزار مورد نياز جهت نظارت و كنترل آب و فاضلاب براي 10000 جمعيت
نظارت بر بهداشت مواد غذایی
در بلايا معمولاً انبارها و مخازن ذخيره مواد غذايي تخريب شده و شرايط تهيه، توزيع و نگهداري مواد غذايي در تمامي مراحل از ضروريات بوده ولازم است كاركنان به طور دائم از ابتداي بلايا تا پايان بر اين امر نظارت داشته و از مصرف مواد غير بهداشتي جلوگيري به عمل آيد.
مواردي كه لازم است به آن توجه شود شامل:
• كنترل مشخصات بسته هاي ارسالي
• كنترل غذا از نظر ارگانولپتيک (ارزیابي حسي و ظاهري غذا)
• جلوگيري از عرضه غذاهاي مشكوك و فاسد
• نمونه برداري از مواد غذايي
• برخورد با فروشندگان دوره گرد مواد غذايي
• نظارت بر وسائل حمل و نقل مواد غذايي
• كنترل سردخانه ها
• نظارت بر بهداشت كاركنان مواد غذايي
• نظارت بر انبارها، آشپزخانه ها، محل هاي طبخ و توزيع و نگهداري مواد غذايي
وسائل و ابزار مورد نياز جهت كنترل و نظارت بهداشتي بر مواد غذايي براي 10000 جمعيت
سمپاشی
هنگاميكه بلايا حادث مي شوند بعلت بهم زدن اكوسيستم، وضعيت عادي موجودات بهم خورده و با تخريب زيستگاه ها و محل زندگي موجودات وضع غير عادي به وجود مي آيد. در اين شرايط موجودات موذي از قبيل گزندگان، جوندگان، حشرات و ساير آنها به آسيب ديدگان حمله برده و موجب گزش و آسيب رساني به ساكنين مي شوند و تا زمانيكه وضعيت اكوسيستم به حالت طبيعي برنگردد اين شرايط ادامه دارد. لذا در چنين وضعيتي ضروريست با اقدامات حفاظتي از آسيب هاي احتمالي جلوگيري بعمل آيد. بنابراين پيشنهاد مي شود قبل از هر گونه بلايا احتمالي وسائل مورد نياز شامل وسائل حفاظتي، سموم مختلف و نيز ابزارهاي سمپاشي خريداري و در انبارهاي ذخيره نگهداري شود تا در هنگام بلا مورد استفاده قرار گيرند و كاركنان اجرايي بهداشت محيط با آشنايي كافي نسبت به مبارزه با اين موجودات اقدامات لازم را بعمل آورده و محل هاي زير را سمپاشي نمايند:
• گودال ها، بركه ها و مانند اين ها
• توالت ها و چاهك هاي توالت و اطراف چادرها
• آشپزخانه ها
• محل هاي دفن اجساد
• محل دفن زباله
• وسائل حمل زباله
• محل نگهداري دام و طيور
• محل هاي آلوده به حشرات
ضدعفونی و گندزدایی
تعفن و هاي ناشي از فساد اجساد انسان ها، حيوانات و مواد غذايي فاسد شدني يكي از معضلاتي است كه معمولاً چند روز پس از بلايا و بسته به نوع آب و هواي منطقه بوجود آمده كه علاوه بر انتشار بو و تعفن شديد و مشمئز كننده زمينه را براي افزايش بيماري ها فراهم نموده و موجب رنجش و شكايت آسيب ديدگان مي شود، لذا در چنين مواقعي بايد با مواد گندزدا و ضد عفوني كننده كه از قبل پيش بيني شده با اين معضل احتمالي مقابله نموده و همچنين با گندزدايي بايد به دو قسمت تقسيم شود: قسمت كثيف براي تحويل گرفتن اشياء آلوده و قسمت پاك براي توزيع اشياء گندزدائي شده؛ تنها راه ارتباطي بين دو قسمت بايد از طريق اتاق گندزدائي شده و شسششوي پوشاك و يا از طريق حمام (براي اشخاص) باشد. در قسمت كثيف بايد تركيبات لازم براي گندزدائي وسيله نقليه اي كه مواد آلوده را حمل كرده، قرار داده شوند. كارمنداني كه با مواد آلوده تماس دارند بايد به نحو مناسب عليه عفونتها محافظت شوند. در قسمت پاك بايد فضاي لازم براي نگهداري اشياء گندزدائي شده ايجاد شود. عمده ترين موارد ضدعفوني و گندزدائي به شرح زير است:
• اجساد حيواني و انساني
• وسائل حمل و نقل، آمبولانس، برانكارد
• وسائل و ظروف بيماران
• بيمارستانهاي صحرايي و محلهاي بيماران
• اطراف چادرها
• توالتها و حمام ها
• مواد غذايي
• محل قرنطينه
• محل جمع آوري موقت زباله
• محل دفن زباله
• وسائل حمل و نقل زباله
• سردخانه مخصوص جنازه ها
• محل هاي دفن اجساد
وسائل و ابزار مورد نياز جهت سمپاشي و ضد عفوني براي 10000 جمعيت
آموزش
آموزش بهداشت به مردم فرصتهايي را براي يادگيري اطلاعات بهداشتي و تجربه رفتارها فراهم مي كند. فرايند يادگيري مي تواند به صورت اتفاقي و يا برنامه ريزي شده ايجاد شود آموزش نه فقط در شرايط بلا بلكه بايد قبل از هر حادثه اي انجام شود و آگاهي جامعه در زمينه كاهش اثرات بلايا افزايش يابد، بگونه اي كه در شرايط غير عادي مردم قادر باشند نيازهاي بهداشتي خود را مرتفع سازند. محور اصلي در هر آموزش انتقال پيام به نحو موثر و كمك به تسهيل امر يادگيري است. روشهاي آموزشي بخشي از فرايند يادگيري را تشكيل داده و نقش عمده را در انتقال پيامهاي آموزشي ايفاد ميكنند. روشهاي آموزش متعدد هستند و هر يك از آنها مي تواند در جاي خود مفيد و موثر باشند. براي انتخاب روش مناسب، آموزش دهنده بايستي موقعيت و مشكل را درك و ويژگيهاي جمعيت هدف را شناسايي كند. عمده ترين آموزش هايي كه كاركنان بهداشت محيط مي توانند در راستاي كاهش اثرات وضعيتهاي اضطراري به مردم و كاركنان انتقال دهند به شرح زير است:
• آموزش استفاده از كلر و ساير مواد گندزدا
• آموزش تهيه و مصرف كلر مادر
• آموزش در جهت خطرات ناشي از استفاده آب و غذاي آلوده
• آموزش جوشاندن آب در مواقع لزوم
• آموزش استفاده صحيح از كلر
• آموزش خودداري از مصرف غذاهاي فساد پذير
• آموزش استفاده صحيح از توالت و حمامهاي صحرايي
• آموزش در جهت اهميت ضد عفوني اجساد
• آموزش در جهت استفاده از مواد پاك كننده، ضد عفوني كننده و سموم
• آموزش در جهت جمع آوري و دفع صحيح زباله و فضولات
• آموزش در جهت ايمني در مقابل انبارهاي شيميايي
• آموزش در جهت حفاظت از مواد زائد راديو اكتيو
• آموزش جلوگيري از گاز گرفتگي و مسموميتهاي ناشي از سوختهاي ناقص
• آموزش درخصوص خطرات ناشي از برق گرفتگي
• آموزش در جهت نظافت اردوگاهها و سرپناهها
• آموزش در جهت رعايت بهداشت فردي
• آموزش در جهت شيوه هاي حفاظت از آب و غذا
• آموزش تكثير و توزيع اطلاعيه ها، اعلاميه ها، پوستر و بسته هاي آموزشي
وضعیت موجود وسایل و تجهیزات
1-وسائل و ابزار مورد نياز جهت نظارت و كنترل آب و فاضلاب
|
ردیف |
مواد / تجهیزات |
موجودی |
موردنیاز |
|
1 |
وسايل نمونه برداري آب )بطري هاي استريل،گاز ،پنبه و كبريت ،برچسب نمونه( |
+ |
|
|
2 |
كيت كلر سنج و PH سنج |
+ |
|
|
3 |
كيف حمل نمونه |
+ |
|
|
4 |
كيت پرتابل كدورت سنج |
- |
|
|
5 |
كيت ميكروبي آب براي اشرشيا كلي آزمايش حضور و غياب |
- |
|
|
6 |
كامپيوتر پرتابل با مودم و نرم افزارهاي مناسب |
+ |
|
|
7 |
كاغذ و خودكار و مداد |
+ |
|
|
8 |
آزمايشگاه سيار شامل كيت پرتابل شيميايي آب، انكوباتور، فور، تجهيزات شيشه اي آزمايشگاهي )بشر، مزور، ارلن و پي پت، بالن ژوژه در حجمهاي مختلف و( اتوكلاو، آب مقطر، ترازو، محيط كشت، ممبران فيلتر، كامپيوتر پرتابل با مودم و پرينتر و وسايل تحرير |
- |
|
|
9 |
قرص ضدعفوني كننده آب در حجم هاي مختلف |
+ |
|
|
10 |
دستگاه تصفيه آب پرتابل |
+ |
|
|
11 |
مخزن ذخيره پرتابل در حجم هاي مختلف 20 ليتري- 100 ليتري- 1000 ليتر |
+ |
|
2- وسائل و ابزار مورد نياز جهت كنترل و نظارت بهداشتي بر مواد غذايي
|
ردیف |
مواد / تجهیزات |
موجودی |
موردنیاز |
|
1 |
كيت نمونه برداري |
+ |
|
|
2 |
انبردست |
+ |
|
|
3 |
سيم چين |
+ |
|
|
4 |
چكش |
+ |
|
|
5 |
شيشه استريل |
+ |
|
|
6 |
كولد باكس |
+ |
|
|
7 |
يخ خشك |
+ |
|
|
8 |
كيسه نايلوني بزرگ |
+ |
|
|
9 |
كيسه نايلوني متوسط |
+ |
|
|
10 |
كيسه نايلوني كوچك |
+ |
|
|
11 |
برچسب نمونه |
+ |
|
|
12 |
شيشه درب سمباده اي |
+ |
|
|
13 |
دماسنج نفوذي يا ليزري |
+ |
|
|
14 |
رپيد تست همراه با معرف ها |
- |
|
|
15 |
كيت يد سنجي |
+ |
|
3- وسائل و ابزار مورد نياز جهت سمپاشي و ضد عفوني
|
ردیف |
مواد / تجهیزات |
موجودی |
موردنیاز |
|
1 |
ژنراتور مه پاش تي اف 35 |
+ |
|
|
2 |
سمپاش هاي دستي |
+ |
|
|
3 |
دستگاه مه پاش گرم |
_ |
|
|
4 |
سم حشره كش (سولفاك دربسته هاي نيم يا يك كيلويي) |
+ |
|
|
5 |
سم حشره كش (سيمپراتور) |
+ |
|
|
6 |
سم وطعمه جونده كش (كلرات پليت ، كلرات واكس) |
+ |
|
|
7 |
سم حشره كش (سم لامبداسي هالوترين در بسته هاي 62.5 گرمي) |
+ |
|
|
8 |
سم حشره كش (ك- اوترين بصورت مايع ميباشد) |
+ |
|
|
9 |
سم حشره كش فايكام (بسته هاي نيم كيلو گرمي) |
+ |
|
|
10 |
مواد گندزداي محيطي (تركيبات آلكيل آمين آمفوتريكي) |
+ |
|
|
11 |
مواد ضدعفوني دست (به صورت ژل يا محلول جهت تيم هاي بهداشتي) |
+ |
|
|
12 |
دستگاه سنجش لحظه اي آلودگي هوا با سنسورهاي منو اكسيد كربن، سولفيدهيدروژن، اكسيدهاي ازت، تركيبات THCو قابل احتراق و انفجار |
_ |
|
|
13 |
وسايل حفاظت فردي در خصوص كنترل محيطي مبارزه با ناقلين، حشرات و جوندگان |
+ |
|
وسائل و ابزار مورد نياز مامورين بهداشت محيط در بلاياي طبيعي
|
ردیف |
وسائل و ابزار مورد نياز |
تعداد مورد نياز هر 1 اكيپ 5 نفره |
تعداد مورد نياز هر سه اكيپ 5 نفره |
موجودی |
|
1 |
چادر |
1 عدد |
3 عدد |
2 |
|
2 |
پتو |
5 تخته |
15 تخته |
15 |
|
3 |
ملافه |
10 عدد |
30 عدد |
30 |
|
4 |
كيسه خواب |
5 عدد |
15 عدد |
5 |
|
5 |
بالش و روبالش |
5 عدد |
15 عدد |
15 |
|
6 |
بخاري نفتي |
1 دستگاه |
3 دستگاه |
_ |
|
7 |
اجاق نفتي يا گازي |
1 دستگاه |
3 دستگاه |
1 |
|
8 |
چراغ نفتي |
1 دستگاه |
3 دستگاه |
1 |
|
9 |
فانوس نفتي |
1 دستگاه |
3 دستگاه |
1 |
|
10 |
چراغ قوه با باطري اضافي |
5 عدد |
15 عدد |
2 |
|
11 |
قمقمه |
5 عدد |
15 عدد |
1 |
|
13 |
لوازم آشپزي (از انواع مختلف) |
1 دست |
3 دست |
3 |
|
14 |
جيره خشك روزانه |
50 كيلوگرم |
150 كيلوگرم |
+ |
|
15 |
پودر لباسشويي |
به مقدار لازم |
به مقدار لازم |
+ |
|
16 |
صابون |
به مقدار لازم |
به مقدار لازم |
+ |
|
17 |
دوش دستي قابل حمل (صحرايي) |
1 عدد |
3 عدد |
_ |
|
18 |
ظروف آب پلاستيكي يا فلزي 10 تا 20 ليتري |
2 عدد |
6 عدد |
+ |
|
19 |
ظروف نفت |
2 عدد |
6 عدد |
+ |
|
20 |
ميز و صندلي سفري |
2 عدد |
6 عدد |
+ |
|
21 |
GPS |
5 دستگاه |
15 دستگاه |
1 |
|
22 |
راديو و باطري اضافه |
5 دستگاه |
15 دستگاه |
1 |
|
23 |
موبايل |
5 دستگاه |
15 دستگاه |
+ |
|
24 |
چكمه |
5 عدد |
15 عدد |
15 |
|
25 |
توالت صحرايي |
يك باب |
3 باب |
1 |
|
26 |
كلاه ايمني |
5 عدد |
15 عدد |
+ |
|
27 |
طناب |
يك عدد |
3 عدد |
+ |
|
28 |
بيل و كلنگ |
يك دست |
3 دست |
1 |
|
29 |
نايلون سفيد ضخيم |
يك رول |
3 رول |
+ |
|
30 |
دستكش گرم |
5 عدد |
15 عدد |
+ |
|
31 |
زيرانداز |
5 عدد |
15 عدد |
1 |
|
32 |
گوني رول |
يك رول |
3 رول |
+ |
|
33 |
سوخت (نفت و گاز) |
به مقدار لازم |
به مقدار لازم |
+ |
|
34 |
سوت |
5 عدد |
15 عدد |
1 |
|
35 |
متر (پارچه اي) |
3 عدد |
10 عدد |
1 |
|
36 |
ماشين حساب |
يك دستگاه |
3 دستگاه |
1 |
|
37 |
قطب نما |
5 دستگاه |
15 دستگاه |
1 |
|
38 |
آفتابه |
3 عدد |
10 عدد |
+ |
|
39 |
وسايل پخت و پز (كتري، قوري، بشقاب، قاشق |
يك دست |
3 دست |
3 |
|
40 |
الكل خشك |
به مقدار لازم |
به مقدار لازم |
+ |
|
41 |
ماسك دراگر |
5 عدد |
15 عدد |
+ |
|
42 |
يونيفرم كشوري ستاد فوريتها |
5 عدد |
15 عدد |
+ |
|
43 |
موتور برق |
يك دستگاه |
3 دستگاه |
_ |
|
44 |
درب باز كن چند كاره |
يك عدد |
3 عدد |
+ |
|
45 |
كبريت-فندك |
يك بسته |
3 بسته |
+ |
|
46 |
كلمن آب |
يك عدد |
3 عدد |
1 |
|
47 |
بلندگو دستي |
3 دستگاه |
9 دستگاه |
1 |
فرم گزارش روزانه فعاليتهاي بهداشت محيط در بلايا
وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي
دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني................................. معاونت بهداشتي........................................................
جمعيت تحت پوشش:.......................... خانوار تحت پوشش........................... گزارش فعاليت هاي روزانه اكيپ بهداشت محيط در شرايط اضطرار مستقر در روستاي.................شهر................. شهرستان............................................
نظرات شما عزیزان:
